Alleman afgekeurd

"Pas bij het weggaan ga je pas beseffen wat je in het oude Holland achterliet. Ja, wat laten zij die weggaan eigenlijk allemaal in Holland achter? Wat zal er allemaal gewoon doorgaan als je ergens ver weg zit te denken dat het zoveel mooier was dan het was?" Zwart-witbeelden van keurige jaren zestig mevrouwen. Haren in de krul, bloemen onder de arm, jurken. Regen op de startbaan waarop een oud KLM-toestel is te zien. Zoenen, omhelzingen en tranen. Bert Haanstra's 'Alleman' heeft alle emoties van het vertrek te pakken en als Simon Carmiggelt ook nog eens van die weemoedige vragen erbij stelt, krijg ik een prop in mijn keel. Alsof ik een landverhuizer ben? Ik kan terug wanneer ik wil, maar toch. Tot mijn ontzetting begint X. naast me te huilen. Hij voelt zich wel een landverhuizer. Hij kan niet beslisen wanneer hij teruggaat. "Ik wil dit niet zien", huilt hij. "Dan wil ik naar Nederland terug. Die film is niet leuk." Ik voel me schuldig. Ik wilde hem juist wel iets leuks laten zien, maar ik had er geen idee van dat er zo'n emotionele vertrekscene inzat. Dat stuk herinnerde ik me niet meer. Ooit toen ik de film zag, maakte dat geen indruk op me. Wel de verkleedtaferelen voor het zwemmen, die antiek zijn voor modern Nederland, maar op het Amerikaanse strand nog heel gewoon. X. glimlacht welwillend als hij het gedoe op het strand ziet. Ik zie ouderwetse rieten strandstoelen en strandpakjes. Ach, weet je nog, mijmert het in mijn hoofd. X. kijkt ernaar als naar de prehistorie, maar hij mist duidelijk de dino's. "Kunnen we nu de games doen op het Sinterklaasjournaal?", vraagt hij. "Ik wil mijn Pietendiploma halen." "Alleman" van Bert Haanstra is vandaag door het Nederlandse volk uitgeroepen tot beste Nederlandse documentaire. Ik vraag me af wat de houdbaarheid ervan is voor volgende generaties.